نقش راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان در اختلال‌های درونی سازی کودکان

مقدمه: نظم جویی هیجان مؤلفه‌ی مرکزی در سازماندهی رفتار سازگارانه و جلوگیری از بروز هیجان‌های منفی و رفتارهای ناسازگارانه می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان در اختلال‌های درونی سازی کودکان (افسردگی و اضطراب) صورت گرفت. روش: در قالب یک طرح همبستگی، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای از میان دانش آموزان پایه سوم، چهارم و پنجم ابتدایی مدارس دولتی شهر مشهد در سال تحصیلی 90-89، تعداد 531 دانش آموز شامل 254 نفر پسر و 261 نفر دختر انتخاب شدند و پرسشنامه راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان فرم کودکان، مقیاس اضطراب چند بعدی کودکان و مقیاس افسردگی کودکان را تکمیل نمودند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیری به شیوه‌ی گام به گام انجام شد. یافته‌ها: ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد که راهبردهای ملامت خود، نشخوارگری، فاجعه سازی و ملامت دیگران رابطه‌ی مثبت با اضطراب و افسردگی دارند. در حالیکه رابطه راهبردهای پذیرش، تمرکز مجدد مثبت، تمرکز مجدد بر برنامه‌ ریزی و ارزیابی مجدد مثبت با هر دو مؤلفه‌ی اضطراب و افسردگی منفی بود. همچنین راهبرد دیدگاه گیری فقط با اضطراب به صورت منفی همبسته بود. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری به شیوه‌ی گام به گام نشان داد که راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان نشخوارگری، فاجعه سازی، ملامت خویش و تمرکز مجدد بر برنامه‌ ریزی مؤلفه‌ی اضطراب را پیش بینی می‌نمایند. علاوه بر این، راهبردهای فاجعه سازی، ملامت دیگران، تمرکز مجدد مثبت، پذیرش، تمرکز مجدد بر برنامه ریزی و نشخوارگری مؤلفه‌ی افسردگی را مورد پیش بینی قرار دادند. نتیجه‌گیری: از یافته‌های این پژوهش استنباط می‌شود که یکی از عوامل مهم در بروز اختلال‌های روان‌شناختی کودکان راهبردهای شناختی است که آنها برای نظم دهی هیجان‌های خود بعد از تجربه رویداد تهدید آمیز به کار می‌گیرند. بنابراین در برنامه‌های درمانی باید توجه خاصی به راهبردهای شناختی به ویژه راهبردهای ناسازگارانه از قبیل ملامت خود، نشخوارگری، پذیرش و فاجعه سازی صورت گیرد.